مختصری از کلیات مقررات ملی ساختمان و حفاظت ساختمان در برابر حریق

۱-۱-۱- مبحث اول تعاریف

۱-۱-۱-۱- کلیات

مبحث اول مقررات ملی ساختمان برای نخستین بار با هدف آشنایی اولیه مهندسان و بهره برداران با موضوعات و دامنه کاربرد و تعاریف به کار برده شده در مباحث مقررات ملی ساختمان تدوین گردیده است.

بدیهی است اگرچه در این مبحث به برخی الزامات مقرر در مباحث یاد شده پرداخته شده است.

لیکن به منظور اطلاع کافی و بهره برداری از محتویات و کلیات هر مبحث مراجعه به مبحث مربوطه الزامی است.

۲-۱-۱ مبحث دوم نظامات اداری

۱-۲-۱-۱ کلیات

مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان نظامات، اداری در مجموع در جهت تنسیق امور مهندسی و خدمات مورد انتظار به منظور رفع ابهامات و مشکلاتی که در اجرای قانون وجود داشت تنظیم گردیده است.

در این مبحث ابتدا به تبیین آئین نامه اجرائی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و سپس به مجموع شیوه نامه های آئین نامه اجرائی مصوب پرداخته شده است و برای هر یک از عوامل مؤثر در ساخت و ساز اعم از دستگاه های اجرائی و عهده دار کنترل سازمان های نظام مهندسی ساختمان و مراجع صدور پروانه و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی تکالیف روشنی تعیین گردیده است.

در مجموعه شیوه نامه ها کلیه موارد مرتبط بر طراحی اجرا و نظارت ساختمان متضمن عوامل اجرائی مربوطه اشخاص حقیقی و حقوقی و دفاتر مهندسی با تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال اشخاص، یاد شده تبیین گردیده است.

جزئیات مربوط به دفترچه اطلاعات ساختمان و شناسنامه فنی و ملکی و برخی از شیوه نامه های مرتبط با ساخت و ساز از دیگر موضوعاتی است که در این مبحث مورد توجه واقع شده است.

١-١-٢-۲- دامنه کاربرد

انجام خدمات طراحی اجرا و نظارت توسط اشخاص حقیقی دفاتر مهندسی و اشخاص حقوقی، همچنین کنترل و نظارت عالیه بر انجام خدمات و نحوه ارجاع کار و حق الزحمه اشخاص مذکور، گزارش انجام خدمات مرحله ای ساختمان و صدور هرگونه مجوز و کنترل حسن خدمات در امور طراحی اجرا و نظارت ساختمان توسط سازمان سازمان، استان، شهرداری اداره کل راه و شهرسازی و سایر مراجع مسئول با احراز شرایط مندرج در ماده ۴ قانون و در چارچوب آئین نامه های اجرائی قانون در سطح کشور بر اساس مفاد این مبحث انجام میگیرد.

بلافاصله اینجا کلیک نمایید و با کارشناسان و مشاوران ما ارتباط برقرار نمایید.

١-١-٣ مبحث سوم حفاظت ساختمان در برابر حریق

۱-۳-۱-۱ کلیات

اجرای تأسیسات برقی و مکانیکی در ساختمان ها استفاده از مصالح، سوختنی توسعه شبکه های انرژی برق و گاز و بکارگیری تجهیزات گوناگون سبب افزایش احتمال آتش سوزی در ساختمان ها گردیده است و به همین دلیل توجه به موضوع حفاظت ساختمان ها در برابر حریق امری الزامی و اجتناب ناپذیر محسوب می گردد.

در همین راستا مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به عنوان یکی از مباحث مقررات ملی ساختمان منتشر گردیده است.

بر اساس مقررات این مبحث به منظور حفظ جان و مال انسان ها و فراهم ساختن ایمنی لازم در برابر آتش سوزی رعایت اصولی در طراحی و اجرای ساختمان ها ضروری است که مهمترین آن عبارتند از:

• پیش بینی راه های خروج جهت خارج شدن به موقع و ایمن افراد از ساختمان و انتقال آنان به مکان های امن
• تأمین تمهیدات لازم در طراحی و اجرای ساختمان ها به منظور پیشگیری از بروز حریق
• فراهم ساختن شبکه های علائمی محافظ تشخیص هشدار (اعلام و امکانات مهار کنترل و اطفاء حریق در ساختمان
• جلوگیری از گسترش آتش و دود در ساختمان و سرایت حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگر

در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان تأمین ایمنی لازم جهت حفظ جان انسان ها بیش از هر امر دیگری مورد توجه بوده و به همین دلیل اولین بخش این مقررات شامل ضوابط مربوط به راه های خروج از بنا و فرار از حریق می باشد که از بیشترین اهمیت و تاثیر در این راستا برخوردار است.

همچنین این مبحث با توجه به شرایط فنی تخصصی و اجرایی موجود در کشور از نظر وجود مهارت های لازم، مصالح تجهیزات و نیز امکانات اقتصادی کشور شامل ساختارها، مساحت، تعداد طبقات موقعیت و ابعاد ساختمان میباشد.

بر اساس مقررات این مبحث از آنجا که در هر ساختمان باید کلیه پیش بینی ها و تمهیدات لازم جهت ایمنی ساکنان و متصرفان در برابر حریق فراهم،گردد ضروری است.

طراحی و اجرای ساختمان ها به نحوی صورت گیرد که با توجه به کاربری ابعاد و تعداد طبقات به مدت مناسبی در برابر حریق مقاومت نموده و از گسترش حریق به فضاها یا ساختمان های مجاور جلوگیری شود.

در همین راستا بر اساس مقررات مبحث سوم مقررات ملی ساختمان توجه به الزامات اساسی زیر در طراحی و اجرای ساختمان ها ضروری خواهد بود.

• طراحی و اجرا به نحوی باشد که در صورت وقوع حریق افراد بتوانند خود را از طریق مسیرهای امن و مشخص شده به محل ایمنی در داخل یا خارج از ساختمان برسانند.

بدین منظور باید مسیرهای خروج از ساختمان و فرار از حریق به تعداد کافی و با ظرفیت لازم پیش بینی شده و در محل های مناسبی از ساختمان قرار گیرند به نحوی که افراد قادر باشند در صورت وقوع حریق بدون تشویش و اضطراب خود را به محل امن برسانند و روشنایی لازم و مناسب در مسیرهای فرار تامین شده و کلیه خروجی ها به نحو مناسب علامت گذاری و مشخص شوند همچنین تمهیدات لازم برای جلوگیری از نفوذ شعله و دود به مسیرهای خروج به نحو مناسب و با توجه به کاربری ابعاد و ارتفاع ساختمان پیش بینی گردد.

به منظور جلوگیری از گسترش حریق متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان فضابندی های مناسب در داخل ساختمان به وسیله ساختارهای مقاوم، حریق صورت گیرد و راه های ارتباطی و فضاهای پنهان نظیر شفتها محل عبور کابل ها و لوله، ها فضاهای مجوف بین دیوارها و نماهای خارجی ساختمان و غیره به نحوی طراحی و اجرا شوند که از گسترش حریق از طریق در داخل آن ها جلوگیری به عمل آید همچنین دیوارهای مشترک بین ساختمان ها به نحوی طراحی و اجرا شوند که در برابر گسترش حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگر مقاومت نمایند و دیوارهای خارجی ،ساختمان متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان در برابر گسترش حریق به خارج از آن مقاومت نمایند.

کلیه تمهیدات لازم جهت دسترسی نیروهای آتشنشانی به محل حریق در ساختمان در نظر گرفته شود و راه رسیدن خودروها، وسایل و امکانات آتش نشانی به مجاورت ساختمان وجود داشته باشد.

همچنین برای دسترسی نیروهای آتش نشانی به فضاهای داخلی ساختمان مسیرهای امن در نظر گرفته شود و به تناسب کاربری و ابعاد ساختمان برای استفاده نیروهای آتش نشانی، امکانات اطفایی در داخل ساختمان پیشبینی گردد.

۲-۳-۱-۱- دامنه کاربرد

دامنه کاربرد این مبحث در تصرفهای مسکونی آموزشی فرهنگی درمانی مراقبتی تجمعی / اداری حرفه ای کسبی / تجاری صنعتی/ انباری و ضوابط اختصاصی ساختمان های بلند می باشد.

۴-۱-۱- مبحث چهارم : الزامات عمومی ساختمان

۱-۴-۱-۱- کلیات

مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان تعیین کننده شکل و نحوه قرارگیری مجاز ساختمان در زمین و فضاهای باز و ضوابط مربوط به تصرف های مختلف و حداقل های الزامی فضاها و تأمین نور و تعویض هوا است.

در رابطه با امر، ایمنی مسیرها و جایگاه ها و بازشوهای امدادرسانی برای شرایطی که حوادثی چون زمین لرزه کارآئی دسترس های خروج در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان را دچار مخاطره نموده، باشد مطرح گردیده و تلاش شده تا امکان امدادرسانی به ساکنین را از خارج از ساختمان فراهم سازد.

تأمین نور و تعویض هوا در رابطه با هدف های آسایش و بهداشت مطرح گردیده و استفاده مناسب و بهینه از فضاهای داخلی ساختمان و حتی فضاهای واقع در زیرزمین و … در رابطه با هدفهای صرفه اقتصادی و بهره دهی مناسب ضابطه مند گردیده است.

از طرف دیگر موضوع حفظ هویت فرهنگی جامعه نیز در این مبحث مطرح است.

اگرچه منظر شهری باید از طریق طرح ها و ضوابط و راهنماهای طراحی شهری قاعده مند و هدایت شود اما الزامات مقررات ملی ساختمان نیز بر ساماندهی منظر شهری تأثیرگذار است.

در این مبحث ضوابط کلی تصرف ها آمده و ضوابط خاص بلند مرتبه سازی و تصرف های درمانی ،مراقبتی ،صنعتی مخاطره آمیز شرح داده شده عمومی است.

۲-۴-۱-۱- دامنه کاربرد

این مقررات ناظر بر کلیه ساختمانها و سازههای مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در کشور میباشد.

در هیچ یک از ساختمان های موجود نباید تعمیرات و تغییراتی صورت گیرد که با کاهش ابعاد ارتفاع فضاها سطوح بازشوی تعویض هوا سطوح نورگیر و غیره موجب مغایرت با الزامات این مقررات گردد.

این مقررات شامل کلیه ساختمانها و سازه های موقت غیر از اسکان موقت بازماندگان حوادث غیر مترقبه نیز میشود.

۵-۱-۱ مبحث پنجم : مصالح و فرآورده های ساختمانی

۱-۵-۱-۱ کلیات

در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان به مشخصات فنی، مواد مصالح و فرآورده های ساختمانی و ویژگیهای، فیزیکی، شیمیایی مکانیکی و مشخصات فنی و همچنین روش های آزمایش آن ها پرداخته میشود.

این مشخصات و روش ها میبایستی منطبق بر استانداردهای ملی ایران بوده و در صورت عدم وجود با استانداردهای معتبر بین المللی تطابق داشته باشد.

در این مبحث همچنین با توجه به اهمیت مسائل بهداشتی ایمنی و ملاحظات محیطی در اجرای ساختمان نقش هر یک از مصالح و فرآورده های ساختمانی در این موارد در هر بخش گنجانیده شده است.

علاوه بر این ها به شیوه های مناسب انبار،کردن، محافظت حمل و نقل ساخت و تولید در کارگاه ها پرداخته شده است و با توجه به اثرات متقابل مصالح و تأثیر در دوام آن ها مسأله سازگاری مصالح در هر بخش نیز عنوان گردیده است.

در بخش پایانی و پیوست این مبحث برخی از مصالح نسبتاً جدید و نیز سیستم های ساختمانی و ارجاع به استانداردهای مربوطه ارائه شده است.

۲-۵-۱-۱- دامنه کاربرد

دامنه کاربرد این مبحث محدود به انواع مواد مصالح و فرآورده های ساختمانی متعارف است که در بنای ساختمان ها و تأسیسات مربوطه در همه نقاط کشور مورد استفاده قرار میگیرد.